SATRANÇ

Film Hakkında

En katı hâliyle yoksunluğun dip noktalarına bir bakış… Stefan Zweig’ın Nazilerden kaçtıktan sonra Brezilya’daki sürgün günlerinde kaleme aldığı Satranç, onun en ünlü kitabıdır. Bu uzun öykünün tamamladığı kopyasını yayıncısına postaladıktan bir gün sonraysa yazar ve eşi Charlotte Altmann intihar ederek hayatlarına son vermişlerdir. Zweig kitabında işkence ve tecridin psikolojik sonuçlarını, çökmekte olan bir dünyayı fon alarak anlatır. Yönetmen Philipp Stölzl ise kitabı sinemaya uyarlarken hikâyeyi belirgin şekilde iki farklı zaman dilimine ve iki farklı mekâna bölmüş. Bir yandan, Avusturya’nın Nazi Almanyası’na ilhakı ertesinde Viyana’da Metropol Oteli’nde yaşananları izliyoruz. Zevk sahibi bir noter olan Weltmann Bartok Naziler tarafından tutuklanıyor ve görünüşte nazik ama aslında sinsi Gestapo subayı Böhm tarafından sorguya çekiliyor. Diğer yandansa Atlantik Okyanusu’nda sislerin arasında hareket eden bir gemideyiz. Bu gemideyse sonu pek hayırlı bitmeyecek gibi duran bir satranç turnuvası düzenlenmekte. Zweig’ın kitabında başkarakter giderek daha büyük bir psikolojik baskı altına girerken, dış dünya açıkça gerçeklik olarak çizilir. Sinema uyarlamasındaysa gerçek ve Bartok’un sanrıları arasındaki sınır giderek belirsizleşiyor.

1 Ekim’de dağıtılacak Alman Film Ödülleri’ne En İyi Film dâhil 7 dalda aday gösterilen Satranç, Alman sinemasının en yetenekli isimlerinden bazılarını buluşturan müthiş bir oyuncu kadrosuna sahip. Bu iddialı projeyi başarıyla tamamlayan Stölzl, Zweig’ın öyküsündeki Kafkaesk tonun sinema uyarlaması için de en belirleyici ilham kaynağı olduğunu söylüyor. Bahsettiği yaklaşımsa bu gerçeküstü anlatıda tamamen işlevsel bir boyut kazanıyor.

Philipp Stölzl